Tết nguyên đán Nhật Bản có giống với tết của Việt Nam không?


24/03/2022

Chúng ta thường hỏi các nước khác có đón Tết Nguyên Đán như Việt Nam không? Và quốc gia được nhắc tới nhiều nhất là Nhật Bản. Với nền văn hóa truyền thống độc đáo, Nhật Bản liệu có đón Tết truyền thống như chúng ta không? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu về câu trả lời nha.

Đây là một trong những ngày lễ Nhật Bản quan trọng nhất, và có những hoạt động vô cùng ý nghĩa. Cũng giống như ở Việt Nam, người dân Nhật thường về đoàn tụ với gia đình. Để được tư vấn thêm từ chuyên viên hàng đầu hiện nay hãy đến Năm Châu IMS.

1. Tết Nguyên Đán là gì

Tết truyền thống chính là năm mới theo âm lịch. Dù cho tên gọi có khác nhau tùy thuộc vào mỗi quốc gia, nhưng ở đây sẽ gọi theo cách gọi của Trung Quốc – là đại diện tiêu biểu của khu vực châu Á.

Lịch có 2 loại: lịch dương là lịch Gregorian (dựa theo chu kỳ của mặt trời), và lịch âm (dựa theo chu kỳ của mặt trăng). Sự khác biệt giữa hai loại lịch là số ngày trong một năm, lịch dương là một năm có 365 ngày, lịch âm là 364 ngày, vì vậy mà ngày đầu năm mới tùy vào từng lịch sẽ có sự chênh lệch.

Hiện nay người Nhật chào đón năm mới theo lịch dương, không giống như các nước châu Á khác đón năm mới theo lịch âm. Đương nhiên đối với những người đón tết vào dịp âm lịch, chắc chắn đây chỉ là “Tết” chứ không phải Tết truyền thống. 

Trước đây, Nhật Bản cũng ăn Tết theo  m lịch nhưng đã chuyển sang ăn Tết theo Dương lịch kể từ năm 1873. Từ năm 1844 đến ngày 31 tháng 12 năm 1872 (ngày 2 tháng 12 năm Minh Trị thứ 5) người Nhật đón Tết theo lịch Thiên Bảo (Tempo reki).

Ngày 3 tháng 12 năm Minh Trị thứ 5 được sửa đổi thành ngày 1 tháng 1 năm Minh Trị thứ 6 (năm 1873). Việc sửa đổi này đã được chính phủ công bố vào ngày 9 tháng 11 năm Minh Trị thứ 5 (9/12/1872) và được áp dụng vào tháng sau đó.

Nhờ việc thay đổi lịch này mà chính phủ đã tiết kiệm được tiền trả lương tháng 13 cho công chức (vì nếu tính theo lịch cũ thì năm Minh Trị thứ 6 có tháng 6 là tháng nhuận) và giảm bớt ngày nghỉ, tăng sản lượng quốc gia.

Thật ra, lý do chính muốn dùng lịch phương Tây là vì giới lãnh đạo Nhật đương thời muốn thoát khỏi vòng ảnh hưởng văn hóa của Trung Quốc, vì nhận thấy rằng văn minh phương Tây đã phát triển hơn châu Á về nhiều mặt.

Từ khi nhìn thấy những chiếc Tàu Đen (Black Ships) của hải quân Mỹ lúc ghé vào cảng Uraga (14/7/1853), Nhật đã muốn sớm tách ra khỏi hàng ngũ các nước châu Á hòng đuổi kịp và đứng vào hàng ngũ các nước văn minh phương Tây. Ngày xuân phân cũng là một trong những ngày cực kỳ ý nghĩa,  và cũng là một ngày để các thành viên trong gia đình đoàn tụ.

2. Hoạt động trong ngày Tết của Nhật Bản

Người Nhật không đón tết theo âm lịch như một số nước ở Châu Á mà đón tết vào ngày 1 tháng 1 dương lịch. Sau một năm làm việc vất vả, người Nhật dành thời gian để đón tết cùng với gia đình, gặp gỡ người thân, bạn bè. Tết của người Nhật diễn ra từ ngày 1 đến 3 tháng 1.

2.1. Tết nguyên đán Nhật Bản là ngày hội tổng vệ sinh Osouji

Osouji là điểm khá giống nhau giữa đặc trưng văn hóa Nhật Bản và Việt Nam. Người Nhật thường dọn dẹp nhà sạch sẽ để đón Tết. Bởi họ quan niệm rằng vị thần Toshigami linh thiêng nhất trong Thần đạo Shinto sẽ đến thăm nhà vào dịp năm mới. Ông mang theo may mắn và những lời cầu chúc, bảo hộ sức khỏe cho người dân. Vì thế nhà phải luôn sạch sẽ và treo shimenawa trước cửa nhà để mời thần bước vào.

2.2. Trang trí nhà cửa

Trang trí nơi ở, nhà cửa là việc làm không thể thiếu khi đón Tết ở Nhật Bản. Hầu hết, người ta tuyệt đối tránh dọn nhà vào ngày 29 tháng 12 vì chúng phát âm tương tự với ý nghĩa "2 lần nỗi đau". Người ta sẽ chọn ngày 28 hoặc 30 để lau dọn sạch sẽ nhà cửa.

Bên cạnh việc treo Shimenawa xua đuổi tà ma, năng lượng xấu, người Nhật còn đặt các Kadomatsu ở cửa nhà hoặc công ty. Kadomatsu được trang trí như một lẵng hoa bằng 3 cây trúc và một vài cành cây thông. Hai loại cây này khi kết hợp với nhau thể hiện cho sự bất diệt, kiên cường và khỏe mạnh. Ngoài ra, ý nghĩa của Kadomatsu sẽ có nhiều ý nghĩa khác để cầu chúc cho một năm mới an khang và thịnh vượng.

2.3. Lắng nghe tiếng chuông của đêm Giao thừa

Joya no kane - lễ rung chuông truyền thống được tổ chức trên khắp Nhật Bản vào đêm giao thừa. Hồi chuông dài vang lên 108 lần để chào năm cũ và đón năm mới bắt đầu. Một số ngôi đền còn khuyến khích và mời mọi người tham gia đánh chuông. Nhưng bạn thường sẽ phải xếp hàng rất lâu để có được niềm vui từ trải nghiệm này trong ngày Tết nguyên đán Nhật Bản.

2.4. Hatsumoude - Viếng đền thờ hoặc chùa

Hatsumode - chuyến thăm đền thờ đầu tiên của năm mới - là một trong những hoạt động chào đón tết ở Nhật Bản truyền thống nổi tiếng nhất. Các đền thờ lớn hơn như Meiji Jingu thường mở cửa suốt đêm kể từ giao thừa để mọi người có thể cầu nguyện trong vài giờ đầu tiên của năm mới.

Đến các đền thờ nổi tiếng ở Kyoto hay Tokyo, bạn sẽ thấy cảnh tượng đông nghịt người với những hàng dài xếp đuôi nhau và cảnh tượng đông đúc, rộn ràng để được viếng đền cầu những điều may mắn. Theo đặc trưng văn hóa Nhật Bản, nếu đi đền chùa vào thời gian này bạn sẽ có được những điều tốt lành trong năm mới.

Nhân cơ hội đó, mọi người còn nô nức rút các quẻ xăm Omikuji để tiên đoán những sự kiện đặc biệt xuất hiện trong năm. Tùy vào từng đền chùa khác nhau, nhưng nhìn chung mỗi quẻ Omikuji có giá khoảng 500 - 1000 yên. Đây là một trong những hoạt động vui  nhộn ngày Tết ở Nhật Bản rất đáng để bạn trải nghiệm.

2.5. Gửi thiệp chúc Tết Nengajo

Khi có dịp tìm hiểu về Nhật Bản, bạn sẽ bất ngờ với những hoạt động trang trọng mà mọi người dành cho nhau. Thông thường, trong khoảng thời điểm tháng 12, mọi người hầu như đã chuẩn bị kỹ lưỡng những chiếc thiệp chúc Tết để dành tặng người thân, đồng nghiệp và bạn bè. Những chiếc thiệp Nengajo thường khá độc đáo khi in ảnh gia đình, vẽ những con vật đại diện của năm…

Tuy rằng trong thời đại công nghệ hiện đại, chúng ta cơ hội giao tiếp dễ dàng qua email hoặc các trang mạng xã hội nhưng nét đặc trưng văn hóa Nhật Bản này vẫn luôn được ghi dấu.

Các hoạt động trong ngày Tết Nhật Bản khá giống với hoạt động trong ngày Tết Nguyên Đán của Việt Nam. Tết ở Nhật Bản mang nét đẹp truyền thống, đáng ngưỡng mộ. Từ những hoạt động lau dọn nhà sạch sẽ, đi viếng đền chùa cho đến việc thưởng thức mâm cơm ngày tết phần nào khắc họa văn hóa nước Nhật rõ nét. Xứ sở hoa anh đào thật đẹp, nhiều hoạt động ý nghĩa, mang đậm bản sắc văn hoa đúng không nào?

https://namchauims.edu.vn/